Şebnem TURHAN
Başta Amerikan Merkez Bankası Fed olmak üzere tüm dünyada merkez bankaları yüksek enflasyonla çaba için faiz artırımları ile nakdî sıkılaştırma atakları yaparken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası dün ağustos toplantısında sürpriz bir halde siyaset faizini yüzde 14 ten yüzde 13 e indirdi 1 puanlık indirimin münasebeti olarak iktisadi yavaşlamayı gösterdi endüstride ve istihdamda ivmenin ve artışın sürmesi için de finansal şartların takviye olması gerektiği için faiz indirdiğini açıkladı Ayrıyeten Merkez Bankası siyaset faizi ile kredi faizi ortasındaki makastaki artışın şirinevler escort nakdî transfer sistemini tesirini azalttığını bunun düzeltilmesi için yeni makroihtiyati tedbirler alınacağı sinyalini verdi Sürpriz karar sonrası dolar TL 17 97 lira düzeylerinden kendini süratle 18 liranın üzerine attı ve 18 13 lira aşıldı Karar öncesi olumlu seyir izleyen Borsa İstanbul BİST100 endeksi yüzde 1 bankacılık endeksi ise yüzde 3 düştü Türkiye nin 5 yıllık iflas risk primi CDS i ise 755 düzeylerinden süratle 788 65 baz puan düzeyine çıktı Kurdaki yükselişin sürmesini bekleyen analistler yılsonu 19 20 düzeylerinin görülebileceği fikrinde
Tamam mı devam mı ekonomistler ayrıştı
Merkez Bankası en son Aralık 2021 deki PPK toplantısında 100 baz puanlık indirim yaparak faizi yüzde 14 e çekmişti Akabinde 7 toplantısını pas geçen Merkez Bankası PPK ağustos toplantısında 100 baz puanlık indirim daha yaptı İndirim tüm piyasa aktörleri için sürpriz olurken PPK metnindeki Mevcut görünüm altında güncellenen siyaset faiz seviyesinin kâfi olduğunu değerlendirmiştir sözü analistleri ayrıştırdı Bir kısım analistler bilgilere dayalı hareket edileceğini ve Merkez in şu anda ek bir indirim planlamadığını belirtirken bir kısım analist ise eylülde escort istanbul bir indirim daha gelebileceği yorumunu yaptı
Ukrayna tahıl gemilerine atıf
Sürpriz indirimin geldiği PPK metninde pas geçilen aylardaki metinleri tersine büyük değişiklikler yapıldı Geçen ay resesyon riskini birinci kere PPK metnine koyan Merkez Bankası ağustos metninde jeopolitik risklerin dünya genelinde iktisadi faaliyet üzerindeki tesirinin artarak sürdüğü belirtildi ve resesyonun kaçınılmaz bir risk faktörü olduğu değerlendirmelerinin yaygınlaştığı kaydedildi
Türkiye nin geliştirdiği stratejik nitelikte tahlil araçları sayesinde temel besin başta olmak üzere kimi dallardaki arz kısıtlarının olumsuz tesirleri azaltılmış olsa da memleketler arası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının artış eğilimi sürmektedir denilerek Ukrayna nın tahıl gemilerinin Türkiye nin eforlarıyla yine devreye alınması PPK metnine girdi Metinde birinci paragrafta global çapta yüksek enflasyon ve resesyon riski artışına dikkat çekilirken tekrar merkez bankalarının siyasetlerinin ayrıştığı lisana getirildi Resesyonun kaçınılmaz risk faktörü olduğu vurgusuna dikkat çeken analistler Merkez Bankası nın faiz indirimiyle kendini global resesyona karşı konumlandırdığı fikrinde olduğunu kaydetti
İktisadi faaliyete finansal şartlardan destek
Faiz indirimi münasebetinin yer aldığı paragrafta ise öncelikle tekrar enflasyondaki yükseliş jeopolitik gelişmelere ve ekonomik temellerden bahcesehir escort uzak fiyat oluşumlarına bağlanırken global barış sağlandığında dezenflasyonist sürecin başlayacağı öngörüsü yinelendi İndirim münasebeti olarak üçüncü çeyreğe ait öncü göstergeler iktisadi faaliyette bir ölçü ivme kaybına işaret ettiğine dikkat çeken Merkez Bankası Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin arttığı bir devirde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal şartların destekleyici olması kıymet arz etmektedir Bu çerçevede Şura siyaset faizinin 100 baz puan düşürülmesine karar vermiş mevcut görünüm altında güncellenen siyaset faiz seviyesinin kâfi olduğunu değerlendirmiştir
Son olarak fiyat istikrarının sürdürülebilir formda kurumsallaşması gayesiyle TCMB nin tüm siyaset araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir siyaset çerçevesi gözden geçirme sürecinin hala devam ettiğini kaydeden Merkez Bankası PPK karar metninde Değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi teminat ve likidite siyaset adımları para siyaseti transfer düzeneğinin aktifliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir denildi
Bankalar için en güçlü devir başlıyor
Türkiye de ikinci çeyrekte işlerin düzgün gittiğini turizmden gelen katkının güçlü olduğunu söz eden Merkez Bankası güç fiyatlarındaki yüksek seyir ve ana ihracat pazarlarının ataköy escort resesyona girme mümkünlüğü cari istikrar üzerindeki riskleri canlı tuttuğunu yineledi Analistlerin dikkat çektiği ve bankacılık kesimini en çok ilgilendiren mevzu ise krediler kısmı oldu Geçen ay kredilere ek önlem gelebileceğini metne alan Merkez Bankası bu ay Son devirde bariz formda açılan politika kredi faizi makasının mali transferin aktifliğini azalttığı bedellendirilmektedir Bu çerçevede şura makroihtiyati siyaset setini mali transfer sisteminin aktifliğini destekleyecek araçlarla daha da güçlendirmeye karar vermiştir dedi Bankacılık kaynakları bunun bankacılık bölümü için sahiden kuvvetli bir sürecin başladığının habercisi olduğuna dikkat çekerek yeni makroihtiyati tedbirlerle bankaların kime ne kadar ve hangi faiz oranında kredi vereceğinin artık daha sert dikte edilmesini beklediklerini lisana getirdi Bankacılık kaynakları muhtemel ihtiyati tedbirler içinde bilhassa Merkez Bankası nın kredilere siyaset faizi baz alınarak 5 puanlık üst hudut getirebileceğine dikkat çektiler Son periyotta güçlü yükseliş sergileyen bankacılık endeksi de faiz indirim kararı sonrası yüzde 3 sert düştü
Politika faizi mevduat faiziyle birebir geçişken
Merkez Bankası Para Siyaseti Konseyi toplantısında siyaset faizinde 100 baz puan indirim yapması son devirde yükseliş eğiliminde olan ve yüzde 22 23 e kadar çıkan TL mevduat faizlerinde de en az 100 baz puanlık indirimin kaçınılmaz olduğunu gösteriyor Uzmanlar siyaset faiziyle mevduat faizinin birebir geçişken olduğunu belirtirken kredi faizlerinde ise birebir durumun geçerli olmadığını lisana getirdi Analistler yeniden Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu nun yeni makroihtiyati tedbirlerle siyaset faizi ile kredi faizi ortasındaki makası düşürmeye yönelik adımlar gelebileceğini indirim öncesi yüzde 14 olan siyaset faizinde yüzde 40 düzeylerindeki faizlerin yüzde 13 siyaset faizinde yüzde 31 düzeylerine inebileceğini tabir etti