■ TAİK Lideri Mehmet Ali Yalçındağ, Türk iş dünyasının Rusya ile ticarette, yaptırım dahilindeki kişi yahut şirketlerle iş yapmama konusunda son derece dikkatli olduğunu söyleyerek, “İş dünyamızın bu mevzuda gösterdiği yüksek hassasiyeti görüyor, duyuyoruz ve bu gidişattan son derece memnunuz” dedi.
■ Yalçındağ, “Ukrayna’nın egemenliğini savunduğumuz; Rusya ile yaşadığımız sıkıntıları, geliştirmek istediğimiz bahislerden ayırarak ele aldığımız, bu çok istikametli siyaset olmasaydı, tahıl koridorunu açabilir miydik? Bu siyaset hem ülkemiz, hem Ukrayna hem de dünya için daha faydalı” diye konuştu.
Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakan Yardımcısı Adeyemo tarafından kaleme alınan ve Türk iş dünyasının birtakım temsili kuruluşlarına gönderilen ‘Rusya’yla ticarete yönelik’ ikaz niteliğindeki mektuba ait birinci açıklama Türkiye-ABD İş Konseyi’nden geldi.
DEİK bünyesinde faaliyet yürüten Türkiye- ABD İş Kurulu (TAİK) Lideri Mehmet Ali Yalçındağ, “Ülkemizin bu savaştaki tavrı çok net. Kimi batı kaynaklarında yansıtıldığının tam bilakis, Türkiye Rusya’ya değil Ukrayna’ya bir nefes. Niyetimizi ve yaptıklarımızı ne kadar hakikat anlatsak da, bazıları olan biteni istediği üzere yorumluyor. Halbuki müttefikimizle tekrar yeterli bir bağlantı ve inanç ortamı tesis etmemiz için hakikat vakit. Şayet burada Türkiye’nin niyetini ve adımlarını gerçek okuyabilirlerse ve bizimle yakın temasta olmayı seçerlerse, buradan güçlenerek çıkabilirler” dedi.
“Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini destekliyoruz”
Türkiye’nin savaşın bitmesi tarafındaki samimiyetini çok çeşitli vesilelerle ve çabalı çalışmalarla gösterdiğini lisana getiren Yalçındağ, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kırım’ın ilhakını tanımıyoruz. Ukrayna’ya insani ve askeri yardım gönderiyoruz. Ukrayna’ya silah satıyoruz. Ülkemiz 350 bin Ukraynalı mülteciye konut sahipliği yapıyor. En değerlisi ise Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü, siyasi bağımsızlığını ve egemenliğini destekliyoruz. Bu hususlarda duruşumuza, bu siyasetin ismine nasıl eşit uzaklıkta durmak diyebiliriz? Buna bu formda isim vermek yalnızca başları bulandırır” diye konuştu.
“İş dünyası bağlarını dikkat ve itinayla yürütüyor”
ABD’li Bakan Yardımcısı’nın imzasını taşıyan tek sayfalık mektuptan evvel de Türk iş dünyasının Rusya ile yürüttüğü ticari bağlantılarda çok dikkatli olduğunu, bundan sonra da bağlarını tıpkı dikkat ve itinada yürüteceğini söyleyen Yalçındağ, “Türk iş dünyası, yaptırımda olan Rus şirketler ve şahıslarla bir ticaret yürütmemektedir. Bu hususta son derece hassasiyet içerisinde olduğumuzu görmekten mutluyuz” diyerek şu görüşleri lisana getirdi: “Bizi Ukrayna-Rusya savaşında Rusya’ya daha yakın görenlerin ya gözleri bozuk ya da birtakım şeyleri görmezden geliyorlar. Kelam konusu mektup bize de iletildi. Bu mektupları şu minvalde kıymetlendirmekte yarar görüyorum. Herkesin Rusya ile ekonomik ve ticari bağlarını küçülttüğü, kestiği bir periyotta biz arttırmaya niyetlenmiş olabiliriz. Artan ekonomik ve ticari alakalar demek, artan para ve mal trafiği demek değil midir? Yaptırım kapsamında olmayan ticari eserlerin ve ilgili ödemeler için tesis edeceğimiz araçların yaptırımlardan ziyan görenler tarafından suistimal edilme riski taşıdığı yanlışsız olabilir. Bu artan trafik ve ulaşılabilirlik, doğal olarak Rusya’da yaptırım fırsatçıları yahut yaptırım altında olan kişi ve kurumlarca berbata kullanılmak istenecektir. Ortada bu türlü bir risk olunca, Türkiye’de ya da Türk firmalarla iş yapan Amerikan ya da ABD ortaklı firmalar bu ortamdan ziyan görmemek için ellerinden geleni yapacak – ya da yıllardır süregelen ticari alakalarından feragat edecekler. O yüzden Amerikan şirketleri ve finans kuruluşlarıyla ticari ilgi içerisinde olan Türk firmalarımızın kendi ilgilerinin sürdürülebilirliği için bu konuya doğal olarak dikkat etmeleri gerekiyor. Türk iş dünyamızın bu hususta gösterdiği yüksek hassasiyeti görüyor, duyuyoruz ve bu gidişattan son derece mutluyuz.”
Rusya’nın Türkiye’nin Karadeniz’de hudut komşusu olduğuna vurgu yapan Yalçındağ, “Rusya’nın Kafk aslarda, Suriye’de, hatta Balkanlarda attığı her adım ülkemizi direkt ilgilendirmiyor mu? Konut alma komşu al demişler ya – yerimiz yurdumuz muhakkak. Rusya’ya olan güç bağımlılığımızı azaltmak için uğraş ediyoruz. Göreceksiniz, 2022’de Amerikan LNG’sini en çok alan ülke pozisyonuna geleceğiz lakin Rusya’dan güç ithalatımızı bugünden yarına nasıl kesebiliriz? Turizm değerli bir kesimimiz – nasıl gelme diyebiliriz?” diye konuştu.
Tahıl koridorunu çok taraflı siyasetimiz sayesinde açabildik
“Rusya’dan yüzlerce kilometre uzakta, tarihî olarak bağları daha aralıklı olan ülkeler için tahminen ‘şunu yapın’ demek daha kolaydır. Fakat bugünden yarına Rusya ile ticari ve ikili bağlarımızı nasıl silip atabiliriz?” diye konuşan Yalçındağ, “Bugün komşu olduğumuz üzere yarın da komşu kalacağımızı unutmamalıyız. İnanın Türkiye’nin uyguladığı bu hassas politikayı ikinci bir ülkenin muvaffakiyet ile uygulaması mümkün değil. Ukrayna’nın egemenliğini savunduğumuz; Rusya ile yaşadığımız meseleleri, geliştirmek istediğimiz bahislerden ayırarak ele aldığımız, bu çok taraflı siyaset olmasaydı, tahıl koridorunu açabilir miydik? Bu siyaset hem ülkemiz, hem Ukrayna hem de Dünya için daha faydalı” dedi.
Adewale Adeyemo’nun mektubuna DÜNYA ulaştı
Türkiye’de faaliyet gösteren iş dünyası STK’larına, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale (Wally) Adeyemo’dan gelen mektuba DÜNYA ulaştı. İşte mektubun çevirisi:
“Temmuz ayında yaptığım ziyaret sırasında Türk iş topluluğu ile görüşmekten memnuniyet duydum. Değerli zahmetlere karşın şirketlerinizin büyümeye devam etmeleri gösteriyor ki; Türk iş insanları dünyadaki en inovatif kümeler arasındalar. Zati bu nedenle büyük Amerikan şirketleri hem Türkiye’ye yatırım yapmaya, hem de Türk şirketlerini kendi tedarik zincirlerine dahil etmeye devam ediyorlar. Türkiye’nin müttefiki olmamız vesilesiyle, ekonominizin başarılı olmasından büyük çıkarımız bulunuyor.
Size bu mektubu, Rusya’nın ülkeniz üzerinden yaptırımları delme gayretleri nedeniyle, Türk şirketleri ve Türkiye’de iş yapan Amerikan şirketleri için artan risklerden duyduğum kaygıyı lisana getirmek için yazıyorum. Bildiğiniz üzere, birlikte dünya iktisadının yarısından fazlasını temsil eden ABD, G-7’deki müttefiklerimiz ve 30’dan fazla ülkeden oluşan bir koalisyon olarak, Rusya’nın milletlerarası mali sisteme girişini engellemek ve Ukrayna’daki haklı görülemez savaşı finanse etmek için gelir elde etmesini engellemek üzere güçlü tedbirlere başvurduk. Bunu, ekonomilerimize maliyetli olmasına karşın yaptık. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in savaşını yürütmek için ihtiyaç duyduğu kaynakları elde etmesini engellemek için topluca binlerce kişi ve kuruma karşı mali kısıtlamalar getirdik ve yaptırım uyguladık. Rusya’nın yaptırımları delme ya da yaptırımların art yollarından dolaşmasıyla ilgisi olan bireylere yaptırım uygulayarak, asıl yaptırımları delmeye çalışanlara da ABD ve ortakları olarak ayrıyeten yaptırım koyduk.
Türk ve Rus hükümetlerinin ekonomik ilgilerini derinleştirmeye karar verdiklerine ait basında çıkan haberler, Türkiye’de iş yapan Türk ve batılı firmaların istekleri dışında Kremlin’in koyduğumuz yaptırımları delmesine imkan sağlayacaklarına ait kaygılarımızı arttırdı. Bu mevzuyu direkt Türk hükümetinin bilgisine taşımakla birlikte, Rusya’yla yakın münasebetlerin şirketlerinize yönelik getireceği riskleri direkt iş dünyasına da aktarmak istedik.
ABD’nin yaptırım uyguladığı bireylere rastgele bir gereç takviye sağlayan kişi ya da kurumların kendileri de ABD yaptırımların maruz kalma riskiyle karşı karşıya bulunuyorlar. Türk şirketleri, yaptırım uygulanan Rus kişi ya da kurumlarla iş yaparken birebir vakitte Rusya’yı yaptıklarından ötürü sorumlu tutan adımlar atan öbür ülkeler ve ABD ile mali ve ekonomik bağ kurmayı beklemesinler. Türk bankaları da hem yaptırım altındaki Rus bankaları ile muhabir banka ilgisi içinde olup, hem de değerli global bankalarla muhabir münasebetini müdafaayı, bir yandan da ABD doları ve başka kıymetli para ünitelerine erişim içinde olmayı beklemesinler.
Yaptırıma uğrayan Rus aktörleriyle ilginin Türk mali kurumlarını ve şirketlerini de yaptırıma maruz bırakacağına ait tavsiyemizi lütfen dikkate alınız. Pek çok global mali kurum müşteri, muhabir ya da paydaşlık alakasının Rusya kontaklı yaptırımlar hasebiyle risk taşıdığından telaş ediyor. Bu kurumların ilgilerini devam ettirme talihlerini maksimize etmek gayesiyle ABD, Türk şirketlerine ve mali kurumlarına yaptırımlardan ötürü ortaya çıkan riskler konusunda uygun biçimde titizlendiklerini muhataplarına uygun ihtimamla yansıtmalarını tavsiye eder.
Sizden yaptırım uygulanan Rusya merkezli kurumlarla iş yapma riski konusunu gözden geçirmenizi güçlü biçimde talep ediyorum ve sizi ABD ve öteki milletlerarası yaptırımlar ile finansal kısıtlamalarla ilgili bu riskleri dikkate almaya davet ediyorum. Şirketinizin karşılaşabileceği risklerle ilgili sorunuz olursa lütfen ABD Hazine Bakanlığı’nın Yabancı Yatırımlar Denetim Ofisi’ne başvurmaktan lütfen çekinmeyiniz.
Saygılarımla Adewale Adeyemo”
ADEYEMO KİMDİR?
ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale (Wally) Adeyemo, Nijerya’nın Ibadan kentinde 1981’de dünyaya geldi. Güney Kaliforniya’da büyüdü. Babası öğretmen, annesi hemşire olan Adeyemo, 2004 yılında Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’den lisans derecesi ve 2009’da Yale Hukuk Fakültesi’nden Juris Hekim derecesi aldı. Obama Vakfı’nın birinci lideriydi. Obama idaresi sırasında 2015’ten 2016’ya kadar milletlerarası iktisattan sorumlu ulusal güvenlik danışmanı yardımcısı ve Ulusal İktisat Kurulu yönetici yardımcısı olarak vazife yaptı.