Yener KARADENİZ/İSTANBUL
Rusya’nın Ukrayna’ya savaş ilan etmesiyle birçok bölümde yaşanan hammadde tedariki sorunu, üretimi etkilemeye devam ediyor. Bu bölümlerden biri de konut ve mutfak eşyaları dalı. Seramikten sofra eşyası üreticileri, hammadde reçetelerinde yüzde 25 Ukrayna kili, yüzde 20 İstanbul Şile kili kullanmaktaydı. Fakat 24 Şubat’tan itibaren Ukrayna kilinin ithal edilememesi sebebiyle üreticiler, kilin alternatifini üretmek için AR-GE çalışmaları başlatsa da olumlu sonuç alamadılar. İngiltere üzere alternatif pazarlardan gelen killerde ise hem fiyat hem de kalite tutturulamadı. Kesim temsilcileri Kütahya, İstanbul, Urfa, Kayseri, İzmir üzere vilayetlerde ağır olan üreticilerin hammaddeden ötürü maliyetlerin yükselmesi sebebiyle ihracattaki rekabetçiliğini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduklarını belirterek, takviye talebinde bulundu. Üreticiler, buğdayda olduğu üzere kilde de gemilerle tedarikin yolunun açılmasını istiyor. Gelişmeler bölümün temmuz ayı ihracat bilgilerine de yansıdı ve kelam konusu kalemde ihracat yüzde 20’den fazla geriledi.
Sektör temsilcilerinin verdiği bilgilere nazaran killer seramik üretiminde plastikliğin, direnci ve beyazlığını sağlanmak gayesiyle kullanılıyor. Ukrayna Kili bu noktada Türkiye’deki killere nazaran daha, dirençli ve beyaz bir kil olarak öne çıkıyor. Bu da kullanıldığı eserlerin daha güçlü olmasını ve haliyle randımanını artırıyor.
DÜNYA, Rusya-Ukrayna ortasındaki savaşın başlamasının akabinde kil arzında yaşanan sorunu 5 Mayıs’ta yaptığı haberle kamuoyuna duyurmuştu.
Sofrada yıllık muhtaçlık 50 bin ton Ukrayna’dan kilin savaş nedeni ile tedarik edilmemesi nedeniyle dal tahlil olarak Söğüt, Afyon ve Konya killerine yönelse de kelam konusu killer gerekli şartları sağlamakta yetersiz kaldı. Öbür bir tahlil yolu ise İngiltere’den tedarik olarak öne çıktı lakin orada da hem kalite hem de fiyat konusunda istenen kaideler sağlanamadı. Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Lideri Mesut Öksüz, “Kütahya, İstanbul, Urfa, Kayseri, İzmir üzere vilayetlerimizde ağır olan üreticilerimiz, hammaddeden ötürü maliyetlerinin yükselmesi nedeniyle ihracattaki rekabetçiliğini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya. Kesim emek ağır bir üretim biçimine sahip olduğu için on binlerce çalışan istihdam ediliyor. Üreticilerimizin bu mağduriyetinin giderilmesi için Ukrayna kilinin ve kaolinin gemilerle getirilmesi için yetkili mercilerden dayanak rica ediyoruz” tabirlerini kullandı. Mesut Öksüz’ün verdiği bilgilere nazaran sofra kümesinde yıllık gerekli olan kil ölçüsü ise 50 bin ton. Bu da bin 250 TIR manasına geliyor. Öksüz, şöyle konuştu: “Şu an ihracatta çok bir düşme yok lakin kesim ihracatta tam da büyüme eğiliminde iken bu sıkıntıların yaşanması bizim rekabetçiliğimizi ve ihracatı negatif etkiliyor. Bu türlü devam ederse rekabet gücümüzü kaybederiz ve üreticiler için de düşünce oluşur. İngiltere kili ile tahlil bulunmaya çalışıldı lakin o da hem daha değerli hem de istenilen kaideleri sağlayamadı.”
İhracat düşüşe geçti
Ukrayna kilinin tedarik edilememesi temmuz ayı prestiji ile ihracat sayılarına da yansıdı. Birinci yarıyı stok ve öbür alternatifler ile geçiren kesim, ocak temmuz devrinde geçen yılın birebir devrine nazaran ihracat ölçüsünü yüzde 12,3 artırarak 17 bin 662 tondan 19 bin 839 bin tona pahasını de 33,8 milyon dolardan 39 milyon dolara yükseltti. Stokların tükenmesinin sonuçları ise temmuz prestiji ile kendini gösterdi ve ihracat düşüşe geçti. Temmuz ayında kelam konusu kalemde ihracat ölçüsü bin 729 tona bedeli de 3,3 milyon dolara düştü.
