Mehmet KAYA/ANKARA
Savunma ve havacılık sanayiinde 2022 rekor yılı olacak üzere görünüyor. Ağustos ayı itibariyle yıllık ihracat artışı tüm vakitlerin rekoruna ulaşarak 3 milyar 992 milyon dolara çıktı. Yıl sonuna kadar benzeri performans sergilenmesi halinde ihracatta rekor yanında, Türkiye’nin global pozisyonunda da farklılaşma ihtimali bulunuyor.
Özellikle insansız hava araçlarına yönelik ağır ilgi, kara ve deniz platformu satışlarının yapılması ve platformlardaki yerli sistem ve alt sistemlerin artması nedeniyle, daha yüksek düzeyde Türkiye üretimi eserin satılıyor olması ihracat sayılarını yükseltiyor. Türkiye’nin havacılık alanındaki şirketleri de uzun vadeli kontratlar nedeniyle sistemli ihracat gerçekleştiriyor.
Türkiye ihracatta üst sıralara tırmanıyor
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarına nazaran Ocak-Ağustos periyodunda savunma ve havacılık ihracatı bir evvelki yıl birebir devrine nazaran yüzde 42,2 artarak 2 milyar 636,9 milyon dolara ulaştı. Ağustos ayı itibariyle yıllıklandırılmış ihracat ise 3 milyar 992 milyon dolara çıktı. Bir evvelki yıl birebir ay itibariyle bu kapsamdaki artış ise yüzde 38’i buldu. Bu artış savunma sanayii için önemli bir yükseliş manasına geliyor.
Çeşitli bölgesel tesirlere bağlı olarak artış gösteren Türkiye ihracatının sistemli artıp artmayacağına yönelik görüş farklılıkları bir yana, savunma ve havacılık bölümündeki düzey Türkiye’nin kıymetli sıralamalarda üstlere tırmanması manasına geliyor. İhracata yönelik istikrar göstergeleri ortasında SASAD’ın bilgilerine nazaran 2021’de birinci kez Türk şirketlerinin aldığı yurt dışı siparişler, yerli siparişleri geçti.
2021’de 380 milyon dolarlık savunma sanayi eseri teslim edildi
SIPRI datalarına nazaran Türkiye, şu anda en fazla savunma sanayii eseri satan ülkeler ortasında 2020’de 14, 2021’de ise 11. sıraya yükseldi. SIPRI, yalnızca savunma sanayii eserlerini baz alan ve satılan eserlerin kıymetlerini karşılaştırılabilir hale getirmek için geliştirdiği “trend-indicator value- TIV” ismini verdiği bir değerleme metodolojisi kullanıyor. Türkiye bu metodolojiye nazaran 2021’de 380 milyon dolarlık savunma sanayii eseri teslim etti. Türkiye’nin üzerinde 566 milyon dolar ile Güney Kore bulunuyor. Türkiye’de savunma ve havacılık sanayiinde eser ve hizmet satışları SASAD ve TİM kayıtlarıyla belirleniyor. SASAD dal anketleri ve data toplamayla, ayrıyeten bakım-onarım vb. hizmet satışlarını da dikkate alarak yurt dışı satış geliri ölçtüğü için TİM kayıtlarına yakın olmakla birlikte daha fazla sonuç açıklıyor.
2022’de Türkiye’nin 4 milyar dolar ve üzerinde bir ihracat gerçekleştirmesi muhtemel görünüyor. Stratejik planda ise 2023’te 10,2 milyar dolar savunma ve havacılık ihracatına ulaşılarak, bu alanda dal sürdürülebilirliği açısından gelişmiş ülkeler kategorisine girme maksadı konulmuştu.
2023’te bölümün bu ihracat düzeyine ulaşması beklenmiyor. Tekrar de Türkiye’nin geniş tarifli savunma ve havacılık kesimi içinde hedeflediği ikinci kademe ülkeler kümesine gireceği kestirimi yapılıyor.
Mehmet KAYA/ANKARA
Savunma ve havacılık sanayiinde 2022 rekor yılı olacak üzere görünüyor. Ağustos ayı itibariyle yıllık ihracat artışı tüm vakitlerin rekoruna ulaşarak 3 milyar 992 milyon dolara çıktı. Yıl sonuna kadar benzeri performans sergilenmesi halinde ihracatta rekor yanında, Türkiye’nin global pozisyonunda da farklılaşma ihtimali bulunuyor.
Özellikle insansız hava araçlarına yönelik ağır ilgi, kara ve deniz platformu satışlarının yapılması ve platformlardaki yerli sistem ve alt sistemlerin artması nedeniyle, daha yüksek düzeyde Türkiye üretimi eserin satılıyor olması ihracat sayılarını yükseltiyor. Türkiye’nin havacılık alanındaki şirketleri de uzun vadeli kontratlar nedeniyle sistemli ihracat gerçekleştiriyor.
Türkiye ihracatta üst sıralara tırmanıyor
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarına nazaran Ocak-Ağustos periyodunda savunma ve havacılık ihracatı bir evvelki yıl birebir devrine nazaran yüzde 42,2 artarak 2 milyar 636,9 milyon dolara ulaştı. Ağustos ayı itibariyle yıllıklandırılmış ihracat ise 3 milyar 992 milyon dolara çıktı. Bir evvelki yıl birebir ay itibariyle bu kapsamdaki artış ise yüzde 38’i buldu. Bu artış savunma sanayii için önemli bir yükseliş manasına geliyor.
Çeşitli bölgesel tesirlere bağlı olarak artış gösteren Türkiye ihracatının sistemli artıp artmayacağına yönelik görüş farklılıkları bir yana, savunma ve havacılık bölümündeki düzey Türkiye’nin kıymetli sıralamalarda üstlere tırmanması manasına geliyor. İhracata yönelik istikrar göstergeleri ortasında SASAD’ın bilgilerine nazaran 2021’de birinci kez Türk şirketlerinin aldığı yurt dışı siparişler, yerli siparişleri geçti.
2021’de 380 milyon dolarlık savunma sanayi eseri teslim edildi
SIPRI datalarına nazaran Türkiye, şu anda en fazla savunma sanayii eseri satan ülkeler ortasında 2020’de 14, 2021’de ise 11. sıraya yükseldi. SIPRI, yalnızca savunma sanayii eserlerini baz alan ve satılan eserlerin kıymetlerini karşılaştırılabilir hale getirmek için geliştirdiği “trend-indicator value- TIV” ismini verdiği bir değerleme metodolojisi kullanıyor. Türkiye bu metodolojiye nazaran 2021’de 380 milyon dolarlık savunma sanayii eseri teslim etti. Türkiye’nin üzerinde 566 milyon dolar ile Güney Kore bulunuyor. Türkiye’de savunma ve havacılık sanayiinde eser ve hizmet satışları SASAD ve TİM kayıtlarıyla belirleniyor. SASAD dal anketleri ve data toplamayla, ayrıyeten bakım-onarım vb. hizmet satışlarını da dikkate alarak yurt dışı satış geliri ölçtüğü için TİM kayıtlarına yakın olmakla birlikte daha fazla sonuç açıklıyor.
2022’de Türkiye’nin 4 milyar dolar ve üzerinde bir ihracat gerçekleştirmesi muhtemel görünüyor. Stratejik planda ise 2023’te 10,2 milyar dolar savunma ve havacılık ihracatına ulaşılarak, bu alanda dal sürdürülebilirliği açısından gelişmiş ülkeler kategorisine girme maksadı konulmuştu.
2023’te bölümün bu ihracat düzeyine ulaşması beklenmiyor. Tekrar de Türkiye’nin geniş tarifli savunma ve havacılık kesimi içinde hedeflediği ikinci kademe ülkeler kümesine gireceği kestirimi yapılıyor.
