Rusya, Batı yaptırımlarının hükümetin yabancı yatırımcıları teşvik etme çabalarını engellemesinin ardından, bir yüzyıldan fazla süredir uluslararası borçta ilk kez temerrüde düştüğünü işaret eden bir hamle olarak Pazar günü tahvil ödemeleri için son tarihi kaçırdı. Bu gecikme, Moskova’yı yıllardır küresel sermaye piyasalarından izole etme çabalarına bir yenisini ekliyor.
Yaklaşık 100 milyon dolarlık dolar ve euro cinsinden faiz ödemeleri, kaçırılan 27 Mayıs tarihini takiben 30 günlük ödemesiz süre içinde yatırımcılara ulaşamadı. İzin süresi Pazar gecesi sona erdi.
Borçluların temerrüde düştüğünü normalde beyan eden derecelendirme kuruluşlarının Rusya hakkında rapor vermeleri yaptırımlarla engellendiğinden, resmi bir temerrüt beyanının tahvil sahiplerinden gelmesi gerekir. Temerrütlerle bağlantılı menkul kıymetlerin hisse dağıtılıp çıkarılmamasına karar veren bir yatırımcılar paneli olan Kredi Türevleri Belirleme Komitesi’nden henüz bu tahvil ödemeleri hakkında bir karar vermesi istenmedi.
Ancak, tahvil sözleşmelerinin gerektirdiği gibi, ödemelerin Pazar gecesi itibariyle tahvil sahiplerinin hesaplarına ulaşmadığı ortaya çıktı. Pazartesi günü, Rusya maliye bakanlığı ödemeleri Mayıs ayında yaptığını ve Brüksel merkezli bir takas odası olan Euroclear’a aktarıldığını, ancak daha sonra tahvil sahiplerine ulaşmasının engellendiğini söyledi.
Rusya, tıslamak için çaba gösterdiği gerekçesiyle temerrüt beyanını reddediyor. Kremlin’in sözcüsü Dmitri S. Peskov Pazartesi günü gazetecilere verdiği demeçte, temerrüde ilişkin açıklamaların “kesinlikle yasa dışı” olduğunu söyledi.
Peskov, “Euroclear’ın bu parayı alıkoyması, alıcılara aktarmamış olması bizim sorunumuz değil” dedi. “Başka bir deyişle, bu durumu temerrüt olarak adlandırmak için hiçbir sebep yok.”
Maliye bakanlığı, yabancı finans kuruluşlarının eylemlerinin kontrolünün dışında olduğunu ve ödemeler üzerinden “yatırımcıların ilgili finans kurumlarıyla doğrudan iletişime geçmesinin uygun göründüğünü” de sözlerine ekledi.
Temerrüt riski, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi ve ülkeyi uluslararası finans piyasalarından koparmak için yaptırımlar uygulanmasının ardından Şubat ayı sonlarında ortaya çıktı. Mayıs ayı sonlarında Rusya, ödemeleri Moskova merkezli bir kuruma göndererek Amerikan bankalarına ve tahvil sahiplerine erişimini kesen sıkılaştırıcı yaptırımları aşmaya çalıştı. Ancak nihayetinde, geniş kapsamlı Amerikan ve Avrupa yaptırımları nedeniyle fonlar tahvil sahiplerinin hesaplarına ulaşmadı.
Bu temerrüt olağandışıdır çünkü Rus hükümetinin parası bittiği için değil, işlemleri engelleyen ekonomik yaptırımların bir sonucudur. Moskova’nın mali durumu, yaklaşık 600 milyar dolarlık döviz ve altın rezerviyle aylarca süren savaştan sonra dirençli kalıyor, ancak bunun yaklaşık yarısı denizaşırı ülkelerde donmuş durumda. Ve Rusya, petrol ve gaz satışlarından istikrarlı bir nakit akışı almaya devam ediyor. Yine de, bir temerrüt, ülkenin itibarı üzerinde, yatırımcıların hafızasında kalacak ve uluslararası sermaye piyasalarına dokunabilirse muhtemelen borçlanma maliyetlerini artıracak bir leke olacaktır.
Yunanistan ve Arjantin gibi yakın tarihteki diğer büyük temerrütlerin aksine, bu temerrütün uluslararası piyasalar ve Rusya’nın bütçesi üzerindeki ani ekonomik ve mali etkisinin nispeten küçük olması bekleniyor.
Birincisi, Rusya zaten uluslararası yatırımcılara erişimini kaybetti, geleneksel olarak temerrütün en kötü sonucu.
Moskova’daki Renaissance Capital ekonomisti Sofya Donets, “Temerrüdün tek olumsuz sonucu, dış pazarın maliye bakanlığı için etkin bir şekilde kapatılacağıdır” dedi. “Ama zaten kapalı.”
Ivan Nechepurenko ve Andrés R. Martínez raporlamaya katkıda bulundu.
